Ψαράς

Περιγραφή

Η Κρήτη περικυκλωμένη από θάλασσες, είχε ανέκαθεν εμπορικές σχέσεις με άλλα λιμάνια της Μεσογείου. Παρά το ότι είχε τη δυνατότητα να αναπτύξει την αλιεία, οι Κρητικοί επέλεγαν ως κύρια πηγή πλούτου τους την εύφορη ενδοχώρα και την κτηνοτροφία. Έτσι ένας κάτοικος των παράλιων ήταν συνήθως ερασιτέχνης ψαράς. Στα Χανιά επαγγελματίες ψαράδες συναντάμε στο παλιό λιμάνι, στο λιμάνι της Νέας Χώρας και σε άλλα λιμάνια εκτός πόλεως.

Το ψάρεμα γινόταν με δίκτυα και με παραγάδια. Τα δίκτυα παλιότερα ήταν βαμβακερά και μετά από κάθε ψαριά έπρεπε να απλωθούν για να στεγνώσουν. Σήμερα είναι συνθετικά και ευκολότερα στη χρήση ως πιο ελαφριά και πιο ανθεκτικά. Τα παραγάδια ήταν ένα σύνολο πολλών αγκιστριών που δενόταν κατά μήκος ενός μακριού νήματος που ονομαζόταν «μάνα».

Το παραγάδι διατηρούνταν μέσα σε πανέρια με τα αγκίστρια στερεωμένα πάνω σε φελλό περιφερειακά του χείλους του πανεριού. Τα δίκτυα και τα παραγάδια ποντιζόταν στην θάλασσα σε μέρη όπου ο ψαράς από εμπειρία γνώριζε πως ήταν ψαρότοποι. Ο ψαράς πόντιζε (κάλερνε) δίκτυα και παραγάδια στους ψαρότοπους που εκείνος γνώριζε. Τα ξημερώματα επανερχόταν στο σημείο όπου τα είχε ρίξει, το οποίο το εύρισκε με την βοήθεια σημαδούρων που έπλεαν στην επιφάνεια της θάλασσας προσδεμένες στα άκρα των δικτυών και των παραγαδιών. Ανέσυρε πάνω στο σκάφος την ψαριά του και επέστρεφε στο λιμάνι.

Παλιά απαιτούνταν μία εξαιρετική γνώση ακτοπλοΐας προκειμένου ο έμπειρος ψαράς να εντοπίζει τους ψαρότοπους τους οποίους τους εύρισκε με την βοήθεια σταθερών σημείων της στεριάς τα οποία έβαζε ως σημάδια. Σήμερα με την δορυφορική τεχνολογία του GPS τα πράγματα είναι ευκολότερα και η παλαιά εμπειρία της ακτοπλοΐας έχει παραμείνει μόνο σε λίγους εναπομένοντες ρομαντικούς ψαράδες.